Komentarze: 1
Dzieje naszej szkoły sięgają odległej przeszłości, gdyż jest ona spadkobierczynią najstarszej szkoły powszechnej w Rybniku.
Pierwsze wzmianki o tej szkole pochodzą z XVI wieku. Jej organizatorem był miejscowy proboszcz. Pierwszym rybnickim nauczycielem, czyli “rechtorem” był miejscowy organista Stanisław. Szkoła ta mieściła się w drewnianym budynku probostwa, stojącym naprzeciwko kościoła Najświętszej Marii Panny na ulicy Gliwickiej. Potem szkołę przeniesiono na ulicę ks. Brudnioka, dziś jest tam klasztor Sióstr Wizytek. Nie wiadomo jak wielu uczniów uczęszczało do rybnickiej szkoły. Nauka nie była obowiązkowa więc rodzice woleli wykorzystywać dzieci do pomocy. Przypuszczalnie do szkoły chodziło 20 małych Rybniczan. Ich liczba zależała od pory roku. Okresem gdy najwięcej osób pobierało naukę była zima, gdy kończyły się prace na roli.
W 1794 roku w państwie pruskim, do którego należał i Śląsk, wprowadzono “ przymus szkolny”. Na mocy tego obowiązku dzieci miały pobierać wykształcenie zależne od stanu społecznego. Dzieci kończące szkołę znało podstawowe prawdy wiary, umiało pisać i czytać oraz liczyć. W praktyce oznaczało to wzrost liczby uczniów i potrzebę powstania większej szkoły. Nowa murowana jednopiętrowa szkoła powstała w 1818 roku u zbiegu ulic Cmentarnej i Rudzkiej, przy kościele Matki Boskiej Bolesnej. Według dokumentów naukę w szkole pobierało ponad 200 uczniów. W połowie XIX wieku powstały w Rybniku nowe szkoły o charakterze wyznaniowym, były to katolickie szkoły ludowe. Swoje szkoły mieli także ewangelicy i Żydzi. Od 1864 roku zaczęto wprowadzać do szkół obowiązek nauczania w języku niemieckim. Okres Kulturkampfu doprowadził do całkowitego wycofania ze szkół języka polskiego i polskich nauczycieli.
W 1900 roku postanowiono powiększyć szkołę. Autorem neogotyckiego budynku szkolnego był gliwicki architekt E.Petzkie. W 1902 roku ukończono budowę nowej szkoły. W szkole tej mieściły się klasy szkoły podstawowej oraz klasy gimnazjalne. Dyrektorem szkoły w tym okresie był Tschauder. Gimnazjum w 1910 roku zostały przeniesione do nowego budynku przy ulicy Kościuszki, dzisiejszego I Liceum Ogólnokształcącego.
Po wojnie Śląsk, a wraz z nim i Rybnik, nadal znajdował się poza granicami Polski. Do macierzy powrócił dopiero po powstaniach śląskich w 1922 roku. W budynku przy ulicy Cmentarnej utworzono państwową polską szkolę podstawową. Pierwszym kierownikiem polskim został “rechtor” Rozkwitalski. Od 1922 roku Rybnik mógł poszczycić się także polskimi nauczycielkami. Były to kobiety które od 1920 roku brały udział w polskim kursie nauczycielskim organizowanym przez Wydział Szkolny Polskiego Komisariatu Plebiscytowego w Rybniku. Potem odbyły praktyki w Krakowie i po zdaniu egzaminów stały się zalążkiem polskiego szkolnictwa w naszym mieście. W okresie międzywojennym oraz krótko po wojnie szkoła ta nosiła nazwę “Szkoły nr 1”.
W okresie drugiej wojny światowej szkoły polskie, a wraz z nimi i nasza szkoła, przestały istnieć. Zastąpiły je szkoły niemieckie. Zasadniczym zadaniem tych szkół była pełna germanizacja i wychowanie w duchu narodowosocjalistycznym. Szkoła nr 1 została zniszczona, była najbardziej zniszczonym budynkiem w Rybniku. Największe straty powstały przed samym wyzwoleniem pod koniec marca 1945 roku.
Po wyzwoleniu miasta zajęto się odbudową, procesowi temu poddana została także szkoła. Odbudowa została zakończona po dwóch latach. Uruchomiona szkoła szybko otwarła swe drzwi dla uczniów. Wkrótce zmieniono nazwę szkoły na “Szkołę Podstawową nr 9”.
1 września 1999 roku, po wprowadzeniu reformy oświaty, w budynku szkoły podstawowej otwarto Gimnazjum nr 1. Dziś szkoła ta znana jest z najpiękniejszego pod względem architektonicznym budynku.
